Et Türü Tayini: Tükettiğiniz Et Gerçekten Ne Eti?

Gıda güvenliğinin en temel başlıklarından biri, tüketicilere sunulan ürünlerin içeriğinin doğru şekilde beyan edilmesidir. Özellikle et ve et ürünlerinde, ambalaj üzerinde belirtilen türün gerçekten üründe kullanılıp kullanılmadığı, hem tüketici sağlığı hem de etik sorumluluk açısından önemli bir sorgulama alanıdır. Son yıllarda yapılan denetimlerde, et ürünlerinde tür beyanının gerçeği yansıtmadığı vakaların artması, “et türü tayini” konusunu kamuoyunun dikkatine yeniden taşımıştır.

Et türü tayini, sadece bir analiz hizmeti değil; aynı zamanda tüketici hakkının, dini hassasiyetlerin, sağlık gereklerinin ve gıda mevzuatına uyumun denetimi için vazgeçilmez bir araçtır. Bu bağlamda, analiz süreçlerinin bilimsel yöntemlerle ve yetkin laboratuvarlarda yürütülmesi büyük önem taşımaktadır.

Et Ürünlerinde Taklit ve Tağşiş: Hangi Risklerle Karşı Karşıyayız?

Et ürünlerinde taklit ve tağşiş, hem tüketici haklarını hem de toplum sağlığını tehdit eden ciddi bir sorundur. Bu iki kavram, farklı hayvansal türlerin etikette belirtilenden farklı şekilde kullanılması ya da daha düşük maliyetli etlerle ürün içeriğinin değiştirilmesi anlamına gelir. Özellikle kıyma, sucuk, salam ve hazır köfte gibi işlenmiş ürünlerde, farklı hayvan türlerine ait etlerin karıştırılması ya da beyan edilmeyen etlerin kullanılması en sık karşılaşılan uygulamalardandır.

Bu tür hileli uygulamaların arkasında çoğunlukla ekonomik motivasyonlar yer alır. Ancak sonuçları sadece ticari etik ihlalleriyle sınırlı değildir:

• Tüketici Aldatması: Etikette “dana eti” yazarken içinde kanatlı veya domuz eti bulunması gibi durumlar, tüketicinin yanıltılması anlamına gelir.
• Sağlık Riskleri: Bazı bireyler, belirli hayvan türlerine karşı alerjen duyarlılık gösterebilir. Yanlış beyan edilen içerikler bu bireyler için doğrudan sağlık riski taşır.
• Dini ve Kültürel Hassasiyetler: Tüketicinin inançlarına aykırı et türlerinin (örneğin domuz eti) gizlice kullanılması, ciddi etik ve toplumsal tepkilere yol açabilir.
• Yasal Yaptırımlar: Tarım ve Orman Bakanlığı, gıda ürünlerinde yapılan taklit ve tağşiş uygulamalarına karşı düzenli denetimler gerçekleştirmekte ve kamuoyuna ifşa listeleri yayınlamaktadır.

Bu bağlamda et türü tayini, sadece bilimsel bir doğrulama değil; şeffaflık, güven ve yasal sorumlulukların gereğidir.

Et Türü Tayini Neden Bu Kadar Kritik? Toplumsal Duyarlılık ve Yasal Zorunluluklar

Et türü tayini yalnızca bir içerik doğrulama aracı değil, toplumsal güvenin, dini hassasiyetlerin ve kamu sağlığının korunmasına yönelik bir zorunluluktur. Özellikle bazı et türlerinin etikette beyan edilmeden kullanılması, ciddi toplumsal tepkilere ve yasal sonuçlara yol açabilir.

Türkiye’de en çok denetlenen ve kamuoyunun dikkatini çeken türler şunlardır:

• Domuz Eti: Dini sebeplerle geniş bir kesim tarafından kesinlikle tüketilmek istenmeyen bir türdür. Etiket beyanı dışında domuz eti kullanımı, toplumsal güveni sarsar ve yasal yaptırımlar doğurur.
• Tavuk Eti: Kırmızı et ürünlerine (örneğin dana kıymaya) düşük maliyetli olarak karıştırılması ekonomik tağşiş örneğidir. Etin değerini düşürür, tüketiciyi aldatır.
• At Eti: Görsel olarak dana etine benzerliği nedeniyle kötü niyetli üreticiler tarafından kullanılabilir. Ancak etikette belirtilmeden kullanılması ağır idari sonuçlar doğurur.
• Eşek Eti: En düşük maliyetli et türlerinden biridir. Genellikle taklit/tağşiş niyetiyle, özellikle düşük denetim ortamlarında kullanıldığına dair bulgular mevcuttur.

Bu durumların tamamı, Türk Gıda Kodeksi kapsamında “taklit ve tağşiş” olarak değerlendirilmekte ve idari para cezası ile birlikte teşhir uygulamalarıyla cezalandırılmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yürüttüğü piyasa kontrolleri sonucunda zaman zaman kamuoyu ile paylaşılan “ifşa listeleri” bu konuda caydırıcı bir rol oynamaktadır.

Et Türü Analizlerinde Yetkili ve Akredite Laboratuvarlarla Çalışmak Neden Gereklidir?

Et türü tayini gibi hassas analizlerde, elde edilen sonuçların güvenilir, doğru ve hukuken geçerli olabilmesi için testlerin yalnızca yetkilendirilmiş ve akredite laboratuvarlarda yapılması zorunludur. Bu gereklilik, hem yasal mevzuatın bir parçasıdır hem de toplum sağlığının korunması açısından kritiktir.

Yeditepe Üniversitesi ARGE ve Analiz Merkezi (YÜ-AGAM) olarak, bu alanda Tarım ve Orman Bakanlığı onayına sahip, aynı zamanda TÜRKAK tarafından TS EN ISO/IEC 17025 standardına göre akredite edilmiş bir laboratuvarız. Et türü tayini testlerini, gıda numunelerinden alınan örnekler üzerinden, yüksek hassasiyetli analiz yöntemleriyle yürütmekteyiz.

Yeditepe Üniversitesi ARGE ve Analiz Merkezi (YÜ-AGAM) bünyesinde yürütülen analizlerin öne çıkan avantajları:

• Yasal geçerlilik: Analiz raporları denetimlerde ve resmi işlemlerde geçerli belgelerdir.
• Bağımsızlık ve tarafsızlık: Sonuçlar, üretici ya da tüketici lehine yönlendirilmeden, bilimsel doğruluk esasına göre sunulur.
• Temiz Oda Sistemi: Çapraz bulaşma riskleri minimize edilerek analiz ortamında güvenlik ve doğruluk sağlanır.
• Uzman kadro: Gıda biyoteknolojisi ve moleküler biyoloji alanında uzman personel tarafından yürütülen analizler.

Et Türü Tayininde Bilimsel Güvence: Yeditepe Üniversitesi ARGE ve Analiz Merkezi (YÜ-AGAM)

Et ve et ürünlerinde doğru tür beyanı, tüketici güvenliğinin, etik üretimin ve yasal uyumun temel yapı taşlarından biridir. Bu doğrultuda yapılan analizlerin yetkin kuruluşlar aracılığıyla gerçekleştirilmesi şarttır.

Yeditepe Üniversitesi ARGE ve Analiz Merkezi (YÜ-AGAM), et türü tayini, gıda biyogüvenliği, GDO, gluten ve alerjen testlerinde Tarım ve Orman Bakanlığı onayına ve TÜRKAK akreditasyonuna sahip bir laboratuvardır.

Et türü tayini kapsamında, aşağıdaki analizler yüksek hassasiyetle yürütülmektedir:

• Domuz eti varlığı tespiti
• Tavuk eti katkısı kontrolü
• At ve eşek eti varlığı analizi
• Koyun eti varlığı tespiti
• Sığır eti varlığı tespiti
• Hindi eti varlığı tespiti 
• Karışım ürünlerde tür ayrımı

Yeditepe Üniversitesi ARGE ve Analiz Merkezi (YÜ-AGAM) olarak, analiz süreçlerimizi Temiz Oda Sistemi ile yapılandırılmış, kontaminasyon riski en aza indirilmiş laboratuvar ortamında yürütüyor; her numuneyi bağımsız, tarafsız ve bilimsel doğrulukla değerlendiriyoruz.

Et türü tayini analiz süreçlerinde güvenilir çözüm ortağınız olmaktan memnuniyet duyarız. Detaylı bilgi almak isterseniz bizimle iletişime geçmeniz yeterlidir.